Zastawiacie się jak leczyć stawy? Sprawa nie jest prosta. Mimo postępu w badaniach nad reumatyzmem, nie do końca poznane są wszystkie jego przyczyny. Do szczegolnie podstepnych należa przewlekłe dolegliwości zapalne: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zesztywniajace zapalenie stawów kregosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS). Dochodzi do nich wtedy, kiedy system odpornościowy, odpowiedzialny za zwalczanie w ustroju zarazków oraz komórek chorych, niespodziewanie zaczyna funkcjonować nieprawidłowo oraz własne zdrowe komórki błędnie rozpoznaje jako obce albo uszkodzone oraz zaczyna je niszczyć. Prowadzi to również do stanu zapalnego oraz w konsekwencji dochodzi do zniszczenia stawu. Dolegliwości te sa zaliczane do grupy schorzeń autoimmunologicznych (autoagresywnych). Niektórzy specjaliści twierdzą, że może wywołać je mocny stres, zaburzenia hormonalne czy może zaziębienie. Mowi się rownież o sklonności rodzinnej, chociaż reumatyzm nie może być dziedziczny. Oraz dopóki nie uda się znaleźć odpowiedzi na pytanie, jaka może być geneza choroby, lekarze będą jedynie usuwali objawy, schorzenia, a nie jego przyczyny. Bólem stawów nazywamy ból zlokalizowany w obrebie stawów, wynikający z patologii samego stawu, otaczających jego struktur (takich jak więzadła, ścięgna czy może kaletki maziowe), a czasami z innych przyczyn, niezwiązanych bezpośrednio ze stawem. Może być jedną z najczęściej występujących dolegliwości. Skoro mija samoistnie w ciągu kilku dni, najcześciej nie oznacza poważnej choroby. Należy nie mniej jednak pamiętać, że może być też objawem różnorodnych chorób, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów albo toczeń rumieniowaty układowy. I dlatego skoro ból stawów nie mija w ciagu kilku dni albo towarzyszą mu odmienne niepokojące objawy (np. obrzęk stawu, gorączka, sztywność poranna stawów oraz in.), nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Istotą dolegliwości może być proces zapalny rozpoczynający się wewnatrz stawu. Nieznany czynnik stymuluje błonę maziową wyścielającą staw do odpowiedzi zapalnej. Dochodzi do jej powiekszania się oraz niszczenia przylegających struktur (chrząstki, kości, wiezadeł, ścięgien). Przejawami tego są początkowo ból oraz obrzęk, a nastepnie nieodwracalne zniszczenie oraz utrata ruchomości stawu. Uszkodzenie chrząstki oraz innych struktur stawu poprzez proces zapalny sprzyja powstawaniu wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Istota reumatoidalnego zapalenia stawow, objawiającego się stanami podgorączkowymi oraz goraczkowymi i dolegliwościami ze strony symetrycznych stawow w postaci bólu, obrzęku, zniekształceń oraz zesztywnień (tj. ograniczeń ruchomości), może być przewlekły stan zapalny, obejmujący symetrycznie przeważnie nasze stawy śródręczno-palcowe, nadgarstkowe, śródstopno-palcowo-lokciowe, kolanowe albo barkowe. Przewlekłym zapaleniom stawów towarzyszy mocny ból, który staje się nie do zniesienia oraz potrafi wyłączyć z aktywnego życia. Chorzy są ciągle niewyspani, zmeczeni, a to również powoduje rozdrażnienie, także stany depresyjne. Na dodatek dolegliwość bystro postępuje oraz prowadzi do trwałych zmian w stawach, ktore uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności. Z czasem może zaatakować serce, płuca, nerki, system nerwowy. Niestety, nie można cofnąć zmian, ktore dokonały się w obrębie stawu. I dlatego leczenia właściwego polega głównie na zapobieganiu albo przynajmniej opóźnieniu destrukcji oraz zmniejszeniu bolu. Niestety nie posiada złotego środka, który każdego bystro postawilby na nogi. Zapalenie stawow może być chorobą nieprzewidywalną. U każdego może rozwijać się inaczej, czasem daje nietypowe objawy. Każdy organizm rozmaicie również reaguje na farmaceutyki. I dlatego dobór skutecznej terapii potrafi zająć sporo czasu. Podstawą są leki, ktore wybiera się indywidualnie, zależnie od wieku, ogólnego stanu zdrowia, zaawansowania oraz przebiegu choroby. Stosuje się różne kombinacje oraz dawki preparatów. Leczenia wlaściwego trzeba kontynuować w rożnorodnych formach poprzez całe życie. Główne sa środki leczenia modyfikujące przebieg dolegliwości – maja zatrzymać albo zmniejszyć zapalenie. Pomagają w 60–80 proc. Mają tę wadę, że zaczynają działać dopiero po 2–6 miesiacach oraz powinny dawać objawy uboczne. Ale bo skutki „czekania na cud” sa dużo groźniejsze niż branie leków, należy je przyjmować zgodnie z zaleceniem oraz systematycznie kontrolować stan zdrowia. Odciażanie stawu. W przypadku ostrego bolu stawu należy ograniczyć jego nadmierna aktywność, by nie spowodować dalszych uszkodzeń. Po ustąpieniu silnych dolegliwości należy wykonywać ćwiczenia wzmacniające staw oraz poprawiające jego ruchomość (najlepiej pod okiem rehabilitanta). W krajach rozwiniętych na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 1 na 100 osób, trzykrotnie więcej kobiet niż meżczyzn. Dolegliwość z reguły ujawnia sie pomiędzy 30. a 50. rokiem życia u kobiet (chociaż może wystąpić zarowno wcześniej albo później), natomiast u mężczyzn czestość jej występowania zwiększa się z wiekiem. Stan zapalny zaczyna się w wewnętrznej wyściółce torebki stawowej oraz stopniowo obejmuje cały staw oraz jego okolice. Skutki tego chorobowego odczynu ogólnoustrojowego rozpoznać można na podstawie wyników badań, m.in. OB, leukocytozy, żelaza we krwi, odczynu Waalera-Rosego. Widoczne objawy reumatoidalnego zapalenia stawow to również znieksztalcenia stawow, którym towarzyszyć powinny zaniki mięśniowe. Kolejnym etapem postępującej dolegliwości może być niszczenie chrząstek oraz powierzchni stawowych, a w konsekwencji unieruchomienie, zwichnięcia oraz zesztywnienia. Z powodu dużej skuteczności, wygody i względnie rzadkich działań niepożadanych najczęściej stosuje się dziś na świecie metotreksat. Najpierw zalecano jego w leczeniu białaczek. Obecnie podaje się również w zapaleniach stawów, ale w dużo mniejszych dawkach: 15–25 mg raz na tydzień (w nowotworach kilkakrotnie więcej), zwykle w tabletkach. Przeciwwskazań może być niewiele: ciężkie uszkodzenie watroby, alkoholizm, otyłość, ciąża (kobiety powinny odstawić jego na 4–6 miesięcy przed planowaną ciążą, a mężczyźni na 2–3 miesiące przedtem). Nie mniej jednak ze względu na długą liste działań ubocznych wypisanych na ulotce pacjenci boją się tego preparatu. Specjaliści uspokajają, że informacje dołaczone do tabletek odnoszą się do dużych dawek stosowanych przy nowotworach. Skoro wiec ryzyko podzielimy poprzez dawkę oraz częstość zażywania leku, okaże się, że może być ono naprawdę niewielkie. Czasem dochodzi do podwyższenia aktywności enzymow wątroby we krwi. Ale dopiero kiedy wynik 3-krotnie przekroczy normę, specjalista przerywa kurację. By zapobiec niedokrwistości, w czasie leczenia właściwego trzeba przyjmować kwas foliowy. dobre efekty w leczeniu RZS przynosza sole złota. Obecnie nie posiada ich na rynku polskim, ale chorzy najbardziej zdeterminowani kupuja ow specyfik za granicą. ważną zaletą kuracji sa długotrwałe, czasem wieloletnie, remisje choroby. Niestety, środki leczenia te często przynoszą powikłania, głównie alergie skorne, uszkodzenie szpiku i nerek. Jeśli nie pomaga jeden preparat przyjmowany poprzez chorego w pełnej dawce, wtenczas lekarz próbuje włączyć następny specyfik modyfikujący przebieg choroby. Najczęściej dodawana może być arechina, cyklosporyna czy może leflunomid (ten specyfik zaleca się zatem już na początku leczenia, jeśli pacjent nie może przyjmować metotreksatu). O tym, jakie badania należy wykonać, powinien zadecydować lekarz (na podstawie zebranych od pacjenta informacji oraz objawów stwierdzanych przy badaniu stawów). W diagnostyce dolegliwości reumatologicznych wykorzystuje się różne badania laboratoryjne (najczęściej OB oraz morfologie, zobacz: Badania laboratoryjne wykorzystywane w reumatologii) i obrazowe (najczęściej na początku zleca się RTG albo USG chorego stawu). W niektorych przypadkach konieczne może być wykonanie innych badań, np. punkcji stawu (w celu pobrania do analizy płynu stawowego), tomografii komputerowej czy może rezonansu magnetycznego. U wiekszości chorych RZS rozwija sie podstepnie. Może minąć parę tygodni, a także miesiecy, zanim dolegliwości stana się na aż tyle dokuczliwe, że skłonią do szukania pomocy lekarskiej. Rzadziej mamy do czynienia z nagłym rozwojem choroby, w ciągu kilku albo kilkunastu dni. Na początku często pojawiają się objawy „ogólne” przypominające grype, takie jak uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, bol mieśni, utrata apetytu a również zmniejszenie masy ciała. Powinny one wyprzedzać objawy „stawowe” albo im towarzyszyć. W przebiegu dolegliwości powinny też wystąpić objawy zajecia innych narządów. Leczenia właściwego reumatoidalnego zapalenia stawów prowadzi lekarz, zazwyczaj może być ono długotrwałe, a jego celem może być zatrzymanie postępującej dolegliwości i przedłużenie sprawności oraz aktywności choremu. Decydująca może być systematyczna, wytrwala oraz profesjonalna gimnastyka. Kiedy pojawia sie ból, nieuniknione może okazać sie sięgnięcie po silne środki przeciwbólowe, których zażywanie powinno być też skonsultowane z lekarzem. Korzystny wpływ na dolegliwości związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów mają lecznicze kapiele w wodach siarczanych oraz radoczynnych.